Sàng lọc trước sinh tại Nghệ An – Vì những em bé khỏe mạnh

 Con số 65 ca thai dị dạng/6.332 lượt siêu âm thai thực hiện ở Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh Nghệ An trong vòng một năm (từ tháng 10/2009 đến tháng 10/2010) khiến không ít người giật mình.

Trong số này, có nhiều ca dị dạng nặng như vô sọ, dị dạng mạch bạch huyết dạng nang, thoát vị màng não… là những ca bắt buộc chỉ định đình chỉ thai nghén. Vậy hiện nay, việc phát hiện, xử lý những ca thai dị dạng đang gặp trở ngại gì, lời khuyên của bác sỹ cho các bà mẹ ra sao?

Oằn lưng vì gánh nặng

Vốn đã nghèo, gia đình chị Nguyễn Thị H., giáo dân ở xóm 2, Quỳnh Thanh, Quỳnh Lưu, Nghệ An càng thêm vất vả khi đứa con thứ 2 chào đời với cái đầu quá to.

Bệnh viện xác định: Cháu bị bệnh não úng thủy bẩm sinh. Gia đình đã bán hết những gì có thể lo chạy chữa cho cháu. Qua các phương tiện truyền thông, cháu bé đã được hỗ trợ phẫu thuật nhờ tấm lòng hảo tâm của nhiều người. Nhưng cuối cùng, bé cũng không thể qua khỏi bởi căn bệnh quá hiểm nghèo. Ngồi trong căn nhà trống hoác, chị Hồng ngậm ngùi: “Cháu đã thiệt phận, khổ cho cháu. Nhưng bây giờ chúng tôi cũng trắng tay. Giá như khi mang bầu, tôi đi khám, sàng lọc trước sinh thì đã đỡ khổ hơn…”.

Giống như gia cảnh chị H., chị Nguyễn Thị T. ở khối Trung Định, phường Hưng Dũng, TP Vinh cũng có đứa con gái thứ 2 mắc bệnh não úng thủy. Buồn chán vì bệnh tình của con, chồng chị luôn bỏ nhà đi, phó thác con cái cho vợ. Chị T. vô cùng vất vả khi vật lộn kiếm tiền, ôm con đi bệnh viện. Chị không dám ăn gì ngoài mì tôm để dành tiền chữa bệnh cho con. Sau khi được đặt ống thông dịch tại Viện Nhi Trung ương, cháu bé đã được trở về nhà. Tuy nhiên, cho đến nay cháu đang có biểu hiện đầu to trở lại, nhưng chị Tân cũng đành bất lực nhìn con đau đớn vì gia đình không thể kiếm đâu đủ tiền đưa con đi viện lần nữa và cũng không biết rồi có cứu được cháu không?!

 Đây chỉ là 2 trong số rất nhiều những gia đình khánh kiệt vì gánh nặng con cái bị dị tật nặng. Số bà mẹ đang mang thai đến khám và thực hiện siêu âm sàng lọc trước sinh mới chỉ chiếm tỷ lệ 35, 81% trên tổng số các bà mẹ mang thai. Như vậy, hơn 50% phụ nữ có thai đã bỏ qua thời kỳ sàng lọc rất quan trọng để phát hiện và can thiệp sớm đối với các dị tật của thai nhi; Đồng nghĩa với việc một tỷ lệ lớn trong số họ đã cho ra đời những em bé dị tật.

Khó khăn trong phát hiện, xử lý

Các bác sỹ chuyên khoa đều có chung nhận định: Ngoài việc không ít bà mẹ chưa có  ý thức cao trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, bỏ qua thời kì sàng lọc trước sinh, thì một khó khăn không kém là việc tư vấn tâm lí cho các bà mẹ mang thai dị tật.

Không ít bà mẹ đã bị sốc khi nhận được kết quả có dấu hiệu bất thường về đứa con trong bụng. “Giữ lại hay bỏ con?” là câu hỏi không dễ trả lời đối với các bà mẹ mang thai và gia đình họ; Đặc biệt là đối với các cặp vợ chồng hiếm muộn. Bên cạnh đó, còn là nỗi ám ảnh nặng nề về tâm lí (quan niệm bị “trời phạt”), một số người không tuân thủ việc đình chỉ thai theo lời khuyên của bác sỹ do quan niệm tín ngưỡng, tôn giáo. Trong khi đó, qua tầm soát, bác sỹ Nguyễn Ngọc Khanh cho biết: Các ca thai dị dạng nặng chiếm tỷ lệ rất cao, đặc biệt là dị tật về não chiếm tới 51/65 ca, là những ca bắt buộc phải đình chỉ thai nghén. Những bà mẹ mang thai dị dạng không có sự phân biệt về thành phần, lứa tuổi…

Trả lời câu hỏi: Từ xác định đến khẳng định một ca thai dị dạng và đưa ra lời khuyên đình chỉ thai nghén có được các bác sỹ cân nhắc kỹ để tránh nhầm lẫn? Bác sỹ Khanh cho hay: “Khi có biểu hiện nghi ngờ qua siêu âm, chúng tôi sẽ mời người nhà thai phụ đến tư vấn tâm lí, tạm kết luận về tình trạng thai phụ, gửi kết quả này lên Bệnh viện Phụ sản Trung ương và tiến hành theo dõi thêm, có sự trao đổi qua lại giữa Trung tâm và bệnh viện trung ương để đưa ra lời khuyên chuẩn xác nhất cho đối tượng. Hiện nay, nhiều tỉnh thành đã thành lập được Trung tâm chẩn đoán sàng lọc trước sinh với mục đích sớm phát hiện các ca thai dị tật để giảm bớt gánh nặng cho bà mẹ, gia đình và xã hội. Nghệ An là một tỉnh đông dân; Việc thành lập một Trung tâm như thế là hết sức cần thiết. Điều đáng tiếc là hiện nay địa phương có rất ít bác sỹ được đào tạo bài bản và thành thạo về kĩ năng này…”- đây cũng là tình trạng của không ít tỉnh, thành.

Lời khuyên với các bà mẹ mang thai

Hiện nay, việc thăm dò phát hiện dị tật thai nhi đã được thực hiện ở các bệnh viện trung ương và một số bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh. Có thể thực hiện việc sàng lọc qua siêu âm ( tốt nhất là bằng máy siêu âm 3D, 4D) tối thiểu 3 lần, lần đầu khi bà mẹ mang thai ở tuần thứ 11 đến 13, lần 2 ở tuần thứ 18 đến 22 và lần 3 ở tuần thứ 28 đến 32.
Với 3 lần siêu âm này có thể phát hiện được hầu hết các dị tật bẩm sinh nội, ngoại tạng như tim bẩm sinh, đảo ngược phủ tạng, thoát vị cơ hoành, não úng thủy, thoát vị rốn, sứt môi, khoèo chi, hội chứng Down… Bên cạnh đó có xét nghiệm sinh hóa máu bà mẹ để xác định nguy cơ bị dị tật thần kinh hoặc rối loạn nhiễm sắc thể ở thai nhi; chọc hút nước ối để xét nghiệm sinh hóa phát hiện các bệnh di truyền rối loạn nhiễm sắc thể; sinh thiết gai rau…
Đặc biệt cần lưu ý đối với các trường hợp sau: Bà mẹ quá trẻ (dưới 18 tuổi) hoặc các bà mẹ trên 35 tuổi; các bà mẹ từng sinh con dị tật hoặc trong gia đình đã có người sinh con bất thường; người vợ (cả người chồng) làm trong môi trường hoặc tiếp xúc với các hóa chất độc hại; sử dụng thuốc gây hại trong quá trình mang thai; những bà mẹ bị sốt do cúm, sởi, quai bị, Rubella trong 3 tháng đầu thời kì mang thai…
Phòng khám Bs.Tuấn Anh – Địa chỉ sàng lọc trước sinh tại Nghệ An uy tín, chất lượng cao
Địa chỉ: 299 Phong Đình Cảng Thành phố Vinh, Nghệ An
Hotline:0914 51 6633 – 0948 104 372
0914.51.6633
chat-active-icon